Aktywa przedsiębiorstwa można podzielić na trwałe, obejmujące składniki aktywów o długotrwałym użytkowaniu oraz o stosunkowo znacznej wartości jednostkowej oraz obrotowe, przeznaczone do zbycia lub zużycia, płatne i wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub stanowiące aktywa pieniężne, należności krótkoterminowe, rozliczenia międzyokresowe. Maszyny i urządzenia należą do tej pierwszej grupy, czyli aktywów trwałych.
Czym są maszyny i urządzenia?
Pojęć „maszyna” oraz „urządzenie” używamy potocznie, nie weryfikując czy dana rzecz spełnia kryteria formalne, pozwalające na zakwalifikowanie jej do tej kategorii przedmiotów. Tymczasem „maszyna” posiada swoją definicję legalną. Znalazła się ona w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz. 1228, z późn. zm.). Zgodnie z § 3 tego aktu maszyna to zespół wyposażony lub który można wyposażyć w mechanizm napędowy, inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna jest ruchoma, połączonych w całość mająca konkretne zastosowanie, a także zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły mięśni ludzkich. Z kolei „urządzenie” w polskim systemie prawnym zostało zdefiniowane jedynie jako „urządzenie budowlane” na podstawie przepisów ustawy – Prawo budowlane. Chcąc wskazać ogólniejszą definicję tego pojęcia, należy się natomiast odwołać do definicji słownikowej. Według Słownika Języka Polskiego (PWN Warszawa 1996 r., tom II, str. 575) „urządzenie jest rodzajem mechanizmu lub zespołem elementów, przyrządów, służącym do wykonywania określonych czynności, ułatwiającym pracę; urządzenie przeładunkowe, transportowe”.
Cele wyceny maszyn i urządzeń
Wycenę maszyn i urządzeń stosuje się najczęściej w kontekście sprzedaży określonych składników majątku przedsiębiorstwa, łączenia i przekształcania spółek, występowania o przyznanie pożyczek, kredytów i leasingów, sporządzania analiz inwestycyjnych, przeprowadzania upadłości przedsiębiorstwa. Określenie celu sporządzenia wyceny będzie determinowało wybór odpowiedniej do tego metody.
Sposób wyceny
Sposób wyceny maszyn i urządzeń nie jest uregulowany w polskim systemie prawnym. Liczne publikacje naukowe i specjalistyczne wyróżniają następujące metody określania wartości rynkowej: metoda porównawcza (na podstawie transakcji i ofert sprzedaży maszyn i urządzeń podobnych z rynku wtórnego), metoda dochodowa (na podstawie dochodów generowanych przez maszyny i urządzenia) oraz metoda mnożnikowa (na podstawie ofert sprzedaży nowych maszyn i urządzeń podobnych). Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Wyceny „w przypadku wyceny do celów sprawozdawczości finansowej maszyny i urządzenia są wyceniane w taki sam sposób, jak inne aktywa, przy zastosowaniu koncepcji wartości rynkowej i zamortyzowanego kosztu odtworzenia”, „w przypadku innego celu wyceny niż sprawozdawczość rynkowa, maszyny i urządzenia wyceniane są z zastosowaniem odpowiedniej podstawy wyceny, przy czym jeżeli celem wyceny jest oszacowanie wartości nierynkowej, należy jasno ją odróżnić od wartości rynkowej”, „maszyny i urządzenia występują w wielu różnych sytuacjach wymagających kompetentnej oceny użyteczności wycenianego składnika mienia i starannego przeanalizowania cech fizycznych, funkcjonalnych i ekonomicznych tego mienia.”
Metody wyceny maszyn i urządzeń
Zgodnie zatem z Międzynarodowymi Standardami Wyceny maszyny i urządzenia wycenia się w oparciu o trzy zasadnicze podejścia – porównawcze, kosztowe i kapitalizacji dochodu. Podejście kosztowe wykorzystuje się wtedy, gdy brak na rynku jakichkolwiek danych porównawczych do wyznaczenia aktualnej wartości rynkowej maszyny, dla celów ubezpieczeniowych, a także na życzenie zleceniodawcy. W ramach tej metody ustala się wartość odtworzeniową maszyny, która wyraża się w wysokości nakładów inwestycyjnych niezbędnych do dokonania odtworzenia w danej chwili potencjału eksploatacyjnego równego potencjałowi nowej maszyny. Z kolei podejście porównawcze jest nieco dokładniejsze od kosztowego, ale niejednokrotnie pojawiają się trudności w znalezieniu odpowiednich maszyn i urządzeń do porównania. Najczęściej nie posiadają one informacji o przebiegu eksploatacji oraz dokładnej informacji o rzeczywistym stanie technicznym maszyn. Metoda dochodowa z kolei opiera się na znajomości dochodu uzyskiwanego z danego przedmiotu.
Co możemy dla Państwa zrobić?
Kancelaria Rzeczoznawców Majątkowych AEDIUM we Wrocławiu zajmuje się wyceną różnych składników majątku przedsiębiorstwa, w tym również maszyn i urządzeń. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz pełnemu zaangażowaniu naszych specjalistów jesteśmy wiodącą firmą na rynku. Niejednokrotnie wycenialiśmy linie produkcyjne, linie technologiczne, zespoły maszyn i urządzeń, oświetlenie uliczne, sieci wodociągowe, urządzenia i maszyny z branży gastronomicznej (cukiernicze, piekarskie, wyposażenie restauracji, cukierni, zakładów cukierniczych), linie produkcyjne do produkcji urządzeń AGD, wyposażenia samochodowego, obróbki stali i wiele innych. Możemy pochwalić się szerokim gronem zadowolonych z naszych usług klientów.
Przykładowe wyceny:
oraz wiele innych typów maszyn i urządzeń.
